Rem Koolhaas (Rotterdam 1944) geldt als Nederlands meest invloedrijke hedendaagse architect. Zijn vroege ontwerpen stuitten wel op waardering, maar kwamen vaak niet tot uitvoering. Juist in Groningen zijn uit deze periode wel enkele bouwwerken van Koolhaas te zien.
De Brinkflats, aan de oostzijde van het Groninger centrum, behoren tot de vroegste realiseerde ontwerpen van Koolhaas (ontwerp 1982, bouw 1988). Het eerste plan voorzag in drie torens; dit werd gereduceerd tot twee vanwege verkoopproblemen. De plattegrond van de complexen verspringt ingenieus, om voor elk van de vier appartementen per verdieping een maximum aan privacy en zonlicht te genereren.
Ontwerpen in Groningen van de hand van Koolhaas zijn verder: het masterplan Verbindingskanaalzone (de inrichting van het gebied rondom Groninger Museum en Centraal Station), samen met de Duitse architect/stedenbouwkundige Joseph Paul Kleihues (1987), het videopaviljoen Busstop aan het Emmaplein gebouwd in het kader van de manifestatie ‘What a Wonderful World’ (1990) en het openbaar toilet aan de Reitemakersrijge, ontworpen voor het evenement ‘A Star is Born’ (1996), in samenwerking met fotograaf Erwin Olaf.
Koolhaas werk vanuit het door hem in 1975 in Londen opgerichte Office for Metropolitan Architecture (OMA), sinds 1980 gevestigd in Rotterdam. Vroege ontwerpen waren wel spraakmakend, maar kwamen vaak niet tot uitvoering, zoals het uitbreidingsplan voor de Tweede Kamer (1979). Een internationale doorbraak betekende de KunstHal in Rotterdam (ontwerp 1987, gerealiseerd 1992). OMA, met vestigingen in Rotterdam, New York, Beijing en Hong Kong, werkt sinds de jaren ’90 vooral in het buitenland. Meest recente spraakmakend project is het hoofdkantoor van de Chinese staatstelevisie in Beijing.
Foto’s: Siebrand Wiegman
Het is mij al vanaf de bouw van die twee flats (1988) totaal onduidelijk waaraan Koolhaas zijn faam en status te danken heeft. Deze flats hadden voor mij ook in Vinkhuizen kunnen staan. Kraak noch smaak en niets vernieuwends. Ook in de rest van de wereld kan ik geen gebouw van Koolhaas opnoemen waarvan ik denk dat het een positieve bijdrage voor de mensheid vormt.